ทำไมถึงมีปรากฏการณ์น้ำขึ้น น้ำลง

เพื่อนๆ เคยสงสัยกันไหมว่า ทำไมถึงมีปรากฏการณ์น้ำขึ้น น้ำลง ปรากฏการณ์น้ำขึ้น-น้ำลง เกิดจากอะไร และเกิดขึ้นได้อย่างไร หลายคนพยายามอ่านหนังสือเรียน หรือเปิดอินเตอร์เน็ตเข้าไปหาข้อมูล มีหลายสื่อได้อธิบายปรากฏการณ์นี้ไว้มากมาย แต่บางครั้งเราก็ยังไม่เข้าใจอยู่ดี บางสื่อใช้ภาษาที่เป็นทางการ หรือศัพท์เฉพาะทาง ยิ่งทำให้เข้าใจยากมากกว่าเดิม ดังนั้น บทความนี้จึงได้สรุปเอาเนื้อหาสาระสำคัญมาเล่าให้เพื่อนๆ ฟัง เพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ง่ายมากยิ่งขึ้น 

ปรากฏการณ์น้ำขึ้น-น้ำลง เกี่ยวข้องกับ โลก ดวงจันทร์ และพระอาทิตย์เป็นแรงดึงดูดที่ทั้ง 3 กระทำต่อกัน แต่ดวงจันทร์อยู่ใกล้กับโลกมากกว่าดวงอาทิตย์ จึงทำให้แรงดึงดูดจากดวงจันทร์มีอิทธิพลทำให้เกิดปรากฏการณ์น้ำขึ้น-น้ำลงมากกว่า โดยที่ดวงจันทร์อยู่ห่างจากโลกเพียง 240,000 ไมล์ ในขณะที่ดวงอาทิตย์อยู่ห่างจากโลกมากถึง 93 ล้านไมล์ หรือห่างมากกว่าดวงจันทร์ประมาณ 390 เท่าเลยทีเดียว

น้ำขึ้น-น้ำลง เวลาที่เราไปเที่ยวทะเลจะสังเกตเห็นได้ชัดเจน โดยใน 1 วันจะเกิดน้ำขึ้น 2 ครั้ง และน้ำลง 2 ครั้ง เนื่องจากโลกหมุนรอบตัวเอง 1 รอบ ในขณะที่ดวงจันทร์โคจรรอบโลก ทำให้บริเวณต่างๆ ของโลกในด้านที่หมุนมาใกล้หรือห่างจากดวงจันทร์เกิดเป็นแรงดึงดูดขึ้น ในขณะที่น้ำเป็นของเหลวส่งผลให้เกิดปรากฏการณ์น้ำขึ้น-น้ำลงนั่นเอง 

น้ำขึ้น เกิดจากผิวโลกที่มีตำแหน่งใกล้กับดวงจันทร์ หรือตรงกันข้ามกับดวงจันทร์ ส่วนน้ำลงเกิดขึ้นบนโลกเมื่อโลกมีลักษณะที่ตั้งฉากกับดวงจันทร์ ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นจากการที่โลกหมุนรอบตัวเอง จึงทำให้เกิดระยะใกล้ ตรงกันข้าม และตั้งฉากกับดวงจันทร์ จนเป็นสาเหตุทำให้ 1 วันมีปรากฏการณ์น้ำขึ้น น้ำลงถึง 2 รอบด้วยกัน แต่รู้หรือไม่ว่าปรากฏการณ์น้ำขึ้นในระดับที่สูงสุดจะเกิดขึ้นในวันที่โลก ดวงจันทร์ และดวงอาทิตย์เรียงตัวอยู่ในระนาบเดียวกัน หรือในช่วงเวลาที่พระจันทร์เต็มดวง วันขึ้น 15 ค่ำ แรม 15 ค่ำ เพราะแรงดึงดูดของดวงจันทร์และดวงอาทิตย์กระกระทำต่อโลกมาที่สุด ส่งผลให้ระดับนำเพิ่มขึ้นสูงในช่วงนี้ 

นอกจากแรงดึงดูดจะทำให้เกิดปรากฏการณ์น้ำขึ้น-น้ำลง แล้ว บางครั้งอาจทำให้เกิดปรากฏการณ์น้ำตาย ซึ่งหลายคนอาจจะไม่เคยได้ยินปรากฏการณ์นี้มาก่อน โดยปรากฏการณ์น้ำตาย เกิดขึ้นเมื่อ โลก ดวงจันทร์ และดวงอาทิตย์ไม่ได้เรียงตัวอยู่ในระนาบเดียวกัน แต่เกิดการตั้งฉากซึ่งกันและกันเป็นผลให้ระดับน้ำอยู่ในภาวะนิ่งไม่ขึ้นและลง จนไม่ทำให้เห็นถึงความแตกต่าง เราจึงเรียกปรากฏการณ์นี้ว่า น้ำตายนั่นเอง 

หวังว่าทั้งหมดนี้จะสามารถไขข้อข้องใจให้กับใครหลายคน เกี่ยวกับปรากฏการณ์น้ำขึ้น-น้ำลง นี่เป็นเพียงส่วนหนึ่งของปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ ในโลกและอวกาศยังมีสิ่งที่น่าอัศจรรย์ใจอีกมากมาย 

Photo by GEORGE DESIPRIS from Pexels